Buxoro jahonning eng qadimiy va tarixiy-me`moriy obidalarga boy go`zal shaharlaridan biri bo`lib, u azaldan islom olamida yuksak nufuzga ega bo`lgan. Buxoro nomi dastlab IX asrda tarixchi Narshaxiy tomonidan zikr etilgan.

Buxoro hududida ulkan tarixiy ahamiyatga ega muqaddas qadamjolar, masjidu maqbaralar, minoralar va madrasalar joylashgan. Islom ta`limi tizimida universitet maqomida bo`lgan nizomiya madrasalari, ya`ni oliy madrasalar aynan Buxoroda faoliyat yuritgan. Ularning eng mashhurlari Mir Arab va Ulug`bek madrasai oliyalaridir.

Islom madaniyati va san`atining ajralmas qismlari – xattotlik, miniatyura, kulollik, zargarlik, me`morlik, gilamdo`zlik, misgarlik, yog`och o`ymakorligi sohalarida ham buxorolik ustalar va hunarmandlar hamisha peshqadam bo`lganlar.

Mustaqillik yillarida shahar yanada chiroy ochdi. Mir Arab madrasasi yana oliy diniy ta`lim maskaniga aylantirildi. Ushbu madrasada o`z davrining olimu fuzalolari ta`lim olganlar.

Buxorodagi islomiy me`moriy yodgorliklar – Ark qal`asi, Mir Arab madrasasi, Poyi Kalon majmuasi, eski shahar ansambli, mashhur Buxoro hovuzlari asriy ko`rkamligi va jilosini yo`qotmasligi uchun zarur konservatsiya va restavratsiya ishlari bajarildi.

Ta`kidlash kerakki, Buxoro ahli ota-bobolarining madaniyati va san`atini saqlash, an`analarini boyitishda ham peshqadamlik qilmoqda. Ming yil avval Toqi zargaron yoki Toqi telpakfurushonda qanday savdo qilingan bo`lsa, bugun ham sayyohlar va mehmonlar o`zlariga yoqqan narsalarni timlar tagida joylashgan bozordan xarid qiladilar. Zargarlar, zardo`zi ustalari, gilamdo`zlar, kulollar ham ming yil ilgari ishlab chiqarilgan nafis ashyolarni hamon didingizga mos qilib ishlab chiqarmoqdalar.

Buxoro 2020 yilni Islom olami madaniyati poytaxti maqomida kutib oldi.

---